Digitale zorg en zorg op afstand, een blijvertje of gaan we voor het beste van twee werelden?

6 oktober 2020

Tags:

De gezondheidszorg in coronatijd

Voordat het coronavirus er was, was er al digitale zorg te vinden in de zorgsector. Er werd al gewerkt aan opschaling van digitale zorg. Het verloop hiervan ging alleen erg langzaam vanwege verschillende knelpunten. Sinds het moment dat Covid-19 door Nederland waart is de zorg deels teruggevallen op digitale zorg. Met de beperking van bezoek zijn er andere manieren gezocht om toch contact te houden met patiënten. Beeldbellen bleek hierbij uitkomst te bieden. Voor velen was het allemaal maar vreemd, soms misschien een beetje eng. Maar met het verstrijken van de dagen en weken raakten patiënten en behandelaars steeds vertrouwder met zorg op afstand via beeldbellen.

Digitaliseren kan bijdragen aan een betere kwaliteit
Naast beeldbellen bevat digitale zorg ook mogelijkheden als chatten, appen, patiëntportalen, thuismetingen en het digitaal versturen van medische gegeven. Over het algemeen wordt er positief tegen digitalisering van de zorg aangekeken. Zorgverleners en zorggebruikers denken zelfs dat digitale zorg kan bijdragen aan meer inzicht in de gezondheid van de patiënten en daarnaast voor meer zelfredzaamheid en een beter kwaliteit van zorg zorgt.

Slimme zorgoplossingen in deze tijd
Voor deze tijd, waarin we te maken hebben met de beperkingen door het coronavirus, zijn er gelukkig veel slimme oplossingen voor zorg op afstand met behulp van digitale zorg – ook wel e-health genoemd. Denk aan beeldbellen of digitale zelfzorg. De mogelijkheden zijn er niet alleen voor professionele zorg, maar ook voor mantelzorgers.

Op zorgvannu.nl is een speciale pagina te vinden over digitale ondersteuning tijdens de coronaperiode. Hier is meer informatie te lezen over de mogelijke middelen die ingezet kunnen worden. Lees meer over de mogelijkheden voor o.a. monitoring en controle, medische communicatie, behandeling en verzorging, sociaal contact en mantelzorg. Laat je inspireren door de vele voorbeelden en ontdek innovaties en welke e-health, domotica en handige hulpmiddelen er beschikbaar zijn.

Verder is er ook veel te vinden over alle vragen die er binnenkomen over de financiële gevolgen van het coronavirus. De website geeft informatie over de extra financiële mogelijkheden om zorg en ondersteuning op afstand mogelijk te maken.

SET COVID-19 2.0 voor aanbieders van zorg en ondersteuning
Aanbieders van zorg en ondersteuning vanuit de wmo, wijkverpleging, huisartsenzorg en/of geestelijke gezondheidszorg kunnen gebruikmaken van de noodregeling SET COVID-19 2.0.

De regeling verstrekt subsidie aan aanbieders die structureel gaan inzetten op digitale zorg op afstand aan thuiswonende:
– kwetsbare ouderen;
– mensen met een chronische ziekte/beperking, of;
– mensen met een psychische aandoening.

Mits zij kunnen voldoen aan de gestelde voorwaarden en niet vallen onder de zorg zoals bedoeld in de Jeugdwet.

Aanvragen
De subsidie kan nog tot en met 30 november 2020 aangevraagd worden op mijn.rvo.nl of totdat de subsidieplafonds zijn bereikt. Aanvragen worden in volgorde van binnenkomst verwerkt. Meer informatie is ook te vinden op rvo.nl/subsidie-en-financieringswijzer/set-covid-19-2-zorg-en-ondersteuning-op-afstand.*

*Kijk op rvo.nl voor alle actuele informatie

Technologie mag zorgprofessional niet vervangen
Het is belangrijk om te kijken voor welke doelgroepen digitale zorg goed werkt. Ook Het zal per persoon nog kunnen verschillen. In de geestelijke gezondheidszorg pakt digitale zorg niet altijd even goed uit. Er zijn mensen die er juist heel angstig van worden. Zij vertrouwen de nieuwe technologie niet en zijn ook bang dat ze worden afgeluisterd of dat er meer mensen meekijken. Ook mag het niet zo zijn dat de zorgprofessional helemaal wordt vervangen door digitale zorg. Menselijk contact blijft belangrijk.

Onrust over mondkapjes in de ouderenzorg
Dit voorjaar adviseerde het RIVM zorgmedewerkers om geen medische mondkapjes te gebruiken bij vluchtige contacten met patiënten binnen de 1,5 meter. Bij kort contact was het volgens het RIVM niet nodig om mondkapjes te dragen. Echter, in augustus trok het RIVM die richtlijn stilletjes weer in. Het RIVM heeft de betrokken beroepsgroep niet geïnformeerd over het nieuwe advies.

De oppositie in de Tweede Kamer is hier dan ook woedend over. Premier Mark Rutte betreurt de onrust die er nu ontstaan is bij zorgmedewerkers door de wijziging van de RIVM-richtlijnen met betrekking tot medische mondkapjes in met name de verpleeghuizen.

Volgen het RIVM is dit niet ‘bewust’ nagelaten, maar geeft toe dat het niet zo had mogen gebeuren op deze manier.

Kamerdebat
In het Kamerdebat heeft Rutte eerder gezegd dat de richtlijn om geen medische mondkapjes te dragen bij vluchtige contacten was gebaseerd op een medische beoordeling en niet op de schaarste van mondkapjes die er begin dit jaar was. Terwijl de oppositie dacht dat het toch echt door het tekort aan beschermingsmiddelen kwam. Die vindt nu dat het kabinet niet eerlijk is geweest over dit punt. Rutte bleef dit echter tegenspreken.

De reden om de richtlijn op 17 augustus 2020 aan te passen was niet een medische, maar om verwarring te voorkomen. Volgens Rutte is het niet medisch noodzakelijk om een mondkapje te dragen in de zorg. Dat was in het begin dit jaar het geval en dat is nu nog steeds medisch niet noodzakelijk.

Wilders zegt hierover: “En als er opeens genoeg beschermingsmiddelen zijn, is het plots wel nodig. Iedereen weet dat zorgverleners in de ouderenzorg dicht bij mensen zijn. Die hadden meteen een mondkapje moeten dragen.”

Marijnissen (SP) maakt zich met terugwerkende kracht zorgen om de situatie: “Iedereen in de zorg kon al aanvoelen dat dat niet lekker zat. Als je van de ene bewoner naar de ander gaat en je besmet op die manier mensen, dat is voor zorgverleners een verschrikkelijke gedachte. Uiteindelijk is dat natuurlijk nooit te bewijzen, maar het aantal sterfgevallen in de ouderenzorg was gigantisch.” Ook andere partijen zijn boos over dit nieuws.

Ouderenbond ANBO pleit voor mondkapjesplicht
“We hebben mondkapjes in het vliegtuig, het openbaar vervoer, maar voor bezoek aan de meest kwetsbare mensen niet,” aldus ANBO-woordvoerder Atie Schipaanboord. De ouderenbond pleit dan ook voor een mondkapjesplicht.

Herdenking overleden zorgmedewerkers aan corona
In juli is een kleine groep zorgmedewerkers richting de Dam in Amsterdam gegaan om hun collega’s te herdenken die aan corona zijn overleden. De groep deelnemers droeg een wit uniform met een zwart mondmasker en een zwarte cape of omslagdoek. Op deze manier wilden de initiatiefnemers stilstaan bij de zorgmedewerkers die zich hebben ingezet tijdens de coronacrisis. Het is voor hen belangrijk om dit te doen om aandacht te vragen voor de inzet in de zorg, maar ook om het te kunnen verwerken met elkaar.

Volgens de cijfers van begin juli zijn er dertien zorgmedewerkers in Nederland overleden aan het virus. Van zeven van de overledenen was bekend dat zij bestaande gezondheidsproblemen hadden. Er zijn in totaal 16.973 zorgmedewerkers met coronabesmettingen gemeld in de leeftijd van 18 tot en met 69 jaar. Hierbij gaat het om medewerkers binnen en buiten het ziekenhuis. Hoe de medewerkers besmet zijn geraakt is niet terug te halen. Dit kan zijn op het werk of daarbuiten zijn. De jongste overleden zorgmedewerker met het coronavirus was 45 jaar.*

* cijfers kunnen inmiddels hoger, zijn voor actuele cijfers verwijzen wij u naar het actuele nieuws

Coronatesten voor zorgmedewerkers
Sinds 21 september kunnen mensen in de zorg en het onderwijs zich – tijdelijk – met voorrang laten testen. Deze voorrang is ingevoerd omdat er te weinig testcapaciteit is. Het is hierbij belangrijk dat alleen mensen die in aanmerking komen voor prioriteit gebruikmaken van deze mogelijkheid. Er vindt daarom op twee momenten controle plaats, telefonisch en in de teststraat. Werkgevers wordt gevraagd om erop toe te zien dat er niet onnodig gebruik wordt gemaakt van deze tijdelijke regeling. Zo moet voorkomen worden dat ook de voorrangteststraten te snel vollopen. Deze prioriteit en voorrangsmogelijkheid zal vervallen zodra de laboratoriumcapaciteit weer voldoet aan de testvragen.

Zorgmedewerkers werken met kwetsbare mensen, daarnaast zijn zij onmisbaar in de bestrijding tegen corona. Bij deze beroepsgroep is het risico op besmetting extra groot.
Dit geldt ook voor zzp’ers, uitzendkrachten en medewerkers die uit een pgb betaald worden, zij komen in aanmerking als zij werken voor een zorgaanbieder (dit is een werkgever of opdrachtgever in de zorg) of budgethouder in het kader van onderstaande wetten.

Zorgverleners die onbetaalde of informele zorg verlenen komen niet in aanmerking.
Als zij klachten hebben die passen bij corona.
Als zij onmisbaar zijn voor de (directe) patiëntenzorg en continuïteit van die zorg. Dit geldt ook voor laboratoriumpersoneel.
Als zij niet te vervangen zijn door een collega.
Als zij tegen betaling zorg verlenen op grond van de:
-Zorgverzekeringswet;
-Wet Langdurige Zorg;
-Wet Maatschappelijke Ondersteuning (vooral respijtzorg en dagbesteding);
-Intramurale onderdelen van de Jeugdwet;
-Wet forensische zorg;
-Wet Publieke Gezondheid;
-of onder de reikwijdte van de Wet BIG vallen.

Prioriteitsnummer
Zorgmedewerkers kunnen voor het aanvragen van een coronatest een speciaal landelijk coronatest prioriteitsnummer van de GDD bellen – 0800-8101. Dit nummer is iedere dag bereikbaar van 7.00 uur tot 20.00 uur. De callcentermedewerker zal de zorgmedewerker vertellen wanneer en waar deze zich kan melden voor de test en welk bewijsstuk nodig is voor de afspraak.

Binnen elke GGD-regio is tenminste één testlocatie waar zorgmedewerkers met prioriteit getest kunnen worden. Daar waar het mogelijk is zal de zorgmedewerker in de ochtend getest worden en ontvangt hij of zij de uitslag diezelfde avond. Tot die tijd blijf de betreffende persoon thuis.

Alle (actuele) informatie over het aanvragen van een test met prioriteit is te vinden op rijksoverheid.nl/testen-onderwijs-en-zorg.